CSS, czyli Kaskadowe Arkusze Stylów, to język używany do definiowania wyglądu i formatowania elementów na stronach internetowych. Dzięki CSS można kontrolować takie aspekty jak kolory, czcionki, układ elementów, marginesy, odstępy, tła czy też animacje. Pozwala to na tworzenie estetycznych i funkcjonalnych witryn internetowych, które ponadto umożliwiają łatwe wprowadzanie zmian.
CSS jest jedną z podstawowych technologii służących do budowy front-end developmentu, obok HTML (struktura strony) i JavaScript (funkcjonalność).
Podstawowe cechy CSS
- Rozdzielenie stylu od struktury. Użycie arkuszy stylów pozwala oddzielić wygląd strony od jej zawartości (HTML). Dzięki temu kod HTML pozostaje czytelny, zaś ostylowanie może być odrębnie zarządzane w oddzielnych plikach.
- Kaskadowość (Cascading). Pojęcie to oznacza, że style są dziedziczone i łączone. Jeśli dla jednego elementu przypisano różne reguły, priorytet zależy od ich specyficzności, źródła i kolejności.
- Responsywność. Arkusze stylów umożliwiają projektowanie stron dostosowanych do różnych urządzeń i rozdzielczości ekranu dzięki mediom zapytań (media queries) oraz technikom takim jak np. elastyczne siatki (flexbox) i układy siatki (CSS Grid).
- Wszechstronność. CSS pozwala na tworzenie zarówno prostych, jak i zaawansowanych stylizacji, od zmiany koloru tekstu po skomplikowane animacje czy trójwymiarowe efekty wizualne.
Podstawowe składniki CSS
- Selektory. Selektory pozwalają określić, które elementy HTML będą stylizowane, na przykład:
- Elementy HTML:
h1, p, div.
- Identyfikatory:
#header (dla unikalnych elementów).
- Klasy:
.menu (dla grup elementów).
- Atrybuty:
[type="text"].
- Złożone selektory:
div p, ul > li, a:hover i inne.
- Właściwości i wartości. Każda reguła w arkuszu zawiera właściwość (np.
color, font-size, margin) i przypisaną jej wartość (np. red, 16px, 10px).
- Jednostki miary. Arkusze stylów obsługują różne jednostki miary, takie jak:
- Stałe:
px (piksele).
- Elastyczne:
%, em, rem.
- Względne:
vh (wysokość widoku), vw (szerokość widoku).
- Komentarze. Komentarzy w CSS używa się do opisywania kodu. Co ważne, komentarze nie wpływają na działanie kodu.
Rodzaje arkuszy CSS
- Inline. Stylizacja jest dodawana bezpośrednio do tagów HTML za pomocą atrybutu
style.
- Embedded. Stylowanie jest osadzona w sekcji
<style> w pliku HTML
- External. Stylizacja jest przechowywana w oddzielnym pliku
.css, który jest linkowany do dokumentu HTML.
Zaawansowane funkcje CSS
- CSS Grid. Narzędzie do tworzenia układów siatki, które umożliwia precyzyjne rozmieszczanie elementów w rzędach i kolumnach.
- Flexbox. Elastyczny system układu elementów, idealny do tworzenia dynamicznych i responsywnych układów.
- Animacje. Arkusze stylów pozwalają na definiowanie płynnych przejść i animacji, które mogą poprawić interaktywność strony.
- Media Queries. Dzięki zapytaniom medialnym można dostosować wygląd strony do różnych urządzeń.
- Zmienne. Ułatwiają zarządzanie kolorami, czcionkami, a także innymi właściwościami, dzięki możliwości definiowania wartości wielokrotnego użytku.
Zalety
- Spójność. Arkusze stylów pozwalają zachować jednolity styl w całej witrynie, co wpływa na estetykę i spójność strony.
- Elastyczność. Ostylowanie można szybko zmienić poprzez edycję arkusza CSS, co ułatwia aktualizacje i modyfikacje.
- Responsywność. Dzięki CSS strony można łatwo dostosować do różnych urządzeń oraz rozdzielczości ekranów.
- Wydajność. Oddzielenie stylu od struktury zmniejsza rozmiar kodu HTML, a także ułatwia zarządzanie nim.
Wady
- Złożoność. W miarę rozrastania się projektu zarządzanie dużymi arkuszami stylów może stać się skomplikowane.
- Różnice w przeglądarkach. Przeglądarki różnie interpretują niektóre właściwości arkuszy stylów , co wymaga dodatkowych testów i poprawek.
- Brak logiki programistycznej. CSS nie oferuje zaawansowanej logiki, takiej jak pętle czy też funkcje warunkowe, co ogranicza jego możliwości w porównaniu z językami programowania.
CSS jest fundamentem nowoczesnych stron internetowych. W połączeniu z HTML i JavaScript umożliwia tworzenie dynamicznych, responsywnych i estetycznych witryn. Dzięki ciągłemu rozwojowi (np. wprowadzenie CSS3) CSS stał się jeszcze potężniejszym narzędziem, pozwalającym projektantom i programistom realizować najbardziej kreatywne pomysły.