Ergonomia

Ergonomia to dziedzina nauki zajmująca się projektowaniem produktów, środowisk i systemów w sposób maksymalizujący wygodę, efektywność i bezpieczeństwo użytkownika. W kontekście projektowania interfejsów użytkownika (GUI, Graphical User Interface) ergonomia koncentruje się na tworzeniu intuicyjnych, łatwych w użyciu i dostępnych rozwiązań, które minimalizują wysiłek użytkownika i maksymalizują jego satysfakcję podczas korzystania ze stron internetowych, aplikacji czy innych systemów cyfrowych.

Ogólne zasady ergonomii

• Dostosowanie do użytkownika. Projektowanie uwzględniające potrzeby, zdolności i ograniczenia człowieka, np. wzrokowe, ruchowe czy poznawcze.
• Minimalizacja wysiłku. Redukowanie fizycznego i psychicznego wysiłku wymaganego do obsługi systemu.
• Zapobieganie błędom. Tworzenie systemów, które pomagają użytkownikowi unikać pomyłek lub łatwo je naprawiać.
• Optymalizacja wydajności. Ułatwienie użytkownikowi realizacji zadań w jak najkrótszym czasie i przy minimalnym stresie.
• Bezpieczeństwo. Zapewnienie użytkownikom komfortu i ochrony podczas korzystania z produktów i systemów.

Ergonomia w kontekście GUI

W projektowaniu interfejsów użytkownika ergonomia odgrywa kluczową rolę w tworzeniu intuicyjnych i funkcjonalnych systemów, które umożliwiają użytkownikom łatwe i przyjemne korzystanie z aplikacji lub stron internetowych. Obejmuje to zarówno aspekty wizualne, jak i funkcjonalne.

1. Ergonomia wizualna

• Czytelność:
  • Używanie odpowiednich kontrastów między tekstem a tłem.
  • Stosowanie czytelnych czcionek i optymalnej wielkości tekstu.
• Minimalizm:
  • Unikanie nadmiaru informacji wizualnych, które mogą przytłaczać użytkownika.
  • Skupienie na elementach kluczowych dla użytkownika.
• Hierarchia wizualna:
  • Wyróżnianie istotnych elementów, np. nagłówków, przycisków CTA (Call to Action), za pomocą rozmiaru, koloru lub pozycji.
• Kolory:
  • Dobór barw zgodnych z zasadami ergonomii, np. unikanie jaskrawych odcieni, które mogą męczyć wzrok.
  • Wykorzystywanie kolorów do podpowiedzi funkcjonalnych, np. zielony jako sygnał akceptacji, czerwony jako ostrzeżenie.

2. Ergonomia funkcjonalna

• Intuicyjność:
  • Elementy interfejsu powinny być zaprojektowane w sposób naturalny dla użytkownika, np. ikona kosza na śmieci oznacza usunięcie.
• Konsystencja:
  • Spójność w całym systemie: podobne działania (np. klikanie, przesuwanie) powinny działać w taki sam sposób w różnych miejscach aplikacji.
• Ograniczenie liczby kliknięć:
  • Zmniejszanie liczby kroków potrzebnych do wykonania zadania, np. uproszczone formularze rejestracyjne.
• Adaptacja do urządzeń:
  • Responsywność, czyli dostosowanie układu do różnych ekranów (smartfon, tablet, komputer).
  • Optymalizacja interfejsów dotykowych, np. odpowiednia wielkość przycisków dla ekranów dotykowych.

3. Ergonomia nawigacji

• Prostota:
  • Używanie jasnych etykiet i logicznej struktury menu.
  • Wyróżnienie aktywnej ścieżki nawigacji (np. „Gdzie się teraz znajduję?”).
• Dostępność:
  • Zapewnienie łatwego dostępu do najważniejszych funkcji, np. przycisków „Powrót” lub „Wyślij”.
• Szybkie odnajdywanie informacji:
  • Dodanie funkcji wyszukiwania i dobrze zaprojektowanego systemu filtrów.

4. Ergonomia interakcji

• Informacja zwrotna:
  • System powinien informować użytkownika o skutkach jego działań, np. zmiana koloru przycisku po kliknięciu, komunikaty „Dane zapisane”.
• Obsługa błędów:
  • Zapewnienie czytelnych komunikatów o błędach i wskazówek, jak je naprawić.
  • Ochrona przed utratą danych, np. zapisywanie roboczej wersji formularza.
• Personalizacja:
  • Dostosowanie interfejsu do preferencji użytkownika, np. tryb ciemny/jasny, zmiana układu.

Przykłady zastosowania ergonomii w GUI

• Strona internetowa e-commerce. Duże, widoczne przyciski „Dodaj do koszyka”, zoptymalizowana nawigacja z kategoriami, intuicyjny proces zakupowy.
• Aplikacja mobilna. Uproszczony układ z dużymi ikonami, dostosowanie gestów dotykowych (przesunięcie w prawo/ lewo) do naturalnych ruchów użytkownika.
• Formularze online. Automatyczne podpowiedzi, wyraźne komunikaty o błędach („Pole wymagane”) oraz przyciski w dogodnej lokalizacji.

Korzyści z ergonomicznego projektu GUI

• Wyższa satysfakcja użytkownika. Ergonomiczny interfejs jest łatwy i przyjemny w obsłudze, co zwiększa zadowolenie użytkownika.
• Lepsze wskaźniki zaangażowania. Użytkownicy chętniej korzystają z produktów zaprojektowanych w sposób ergonomiczny.
• Redukcja błędów. Intuicyjne i czytelne interfejsy minimalizują ryzyko pomyłek.
• Większa dostępność. Ergonomiczne rozwiązania są bardziej przyjazne dla osób z różnymi ograniczeniami, np. wzrokowymi, ruchowymi.