Systemy CMS. Czym są i do czego służą?

Definicja CMS (Content Management System)

CMS, czyli w pełnym brzmieniu Content Management System, to oprogramowanie do zarządzania treściami na stronach internetowych. Jego zadaniem jest proste dodawanie, edycja i usuwanie treści wyświetlanych użytkownikom witryny.

Posługiwanie się CMS z zasady nie wymaga zaawansowanych umiejętności technicznych. Za pomocą intuicyjnego interfejsu redaktorzy dodają teksty, grafiki, multimedia i inne elementy, a następnie wydają polecenie ich publikacji. Wprowadzone materiały, już bez dodatkowych czynności ze strony redaktora, wyświetlają się w zdefiniowanych wcześniej szablonach.

Stosowanie Content Management System pozwala oddzielić budowę i konfigurację serwisu internetowego od utrzymania przez serwis aktualnych treści. W ten sposób CMS przenosi zadania związane z publikowaniem materiałów z pracowników działów IT na inne stanowiska w firmie.

Historia rozwoju CMS

Historia CMS rozpoczyna się od lat ‘90. Wraz z narastaniem popularności Internetu, pojawiła się potrzeba łatwego zarządzania treściami na stronach. Dlatego znany wcześniej model, w którym zmiana nawet drobnego fragmentu tekstu wymagała zaangażowania programisty, przestał być wystarczający.

Pierwszymi wykorzystywanymi w szerszej skali rozwiązaniami były PHP-Nuke i PostNuke. Systemy te, wprowadziły dwa kluczowe elementy, które zadecydowały o dalszym błyskawicznym rozwoju systemów CMS, czyli modułowość i motywy (szablony, ang. themes). Modułowość umożliwiała też dodawanie dodatkowych funkcji bez ingerowania i modyfikacji podstawowego kodu systemu. Z kolei motywy pozwoliły na definiowanie i szybką, łatwą zmianę szablonów wyświetlania treści.

W latach 2000-2010 uformowała się czołówka najbardziej popularnych rozwiązań CMS. Joomla skupiła się na łatwości użytkowania, WordPress zdobył ogromną popularność w blogowaniu, Drupal oferował dużą elastyczność, natomiast TYPO3 stał się wyborem dla dużych przedsiębiorstw.

Wraz z postępem technologii, CMS stały się bardziej wszechstronne. Nowoczesne systemy oferują w standardzie projektowanie responsywne, optymalizację pod kątem SEO, integrację z social media, a także zaawansowane funkcje e-commerce. Interfejsy użytkownika są bardziej intuicyjne, a procesy edycji treści bardziej efektywne.

Dzisiejsze systemy CMS są nie tylko łatwe w obsłudze, ale oferują także zaawansowane narzędzia analizy danych i personalizacji treści, w tym zbudowane na bazie sztucznej inteligencji. Oferują wersjonowanie treści, zarządzanie użytkownikami i rozwiązania z obszaru zabezpieczeń.

Korzyści ze stosowania CMS

Łatwość aktualizacji treści

Główną zaletą wynikającą z wykorzystania systemu CMS jest łatwe zarządzanie treściami publikowanymi w witrynie. Redaktor serwisu może samodzielnie, bez korzystania z pomocy programistów, dodawać, usuwać lub zmieniać teksty, obrazy i multimedia w istniejących stronach serwisu. Może też dodawać nowe podstrony i wypełniać je treścią.

Dzięki temu witryna jest w stanie dostarczać użytkownikom aktualne informacje. Dzieje się to praktycznie bez opóźnienia ponieważ umieszczenie i publikacja materiału w witrynie zajmuje pojedyncze minuty.

Spójność wizualna serwisu

Systemy CMS do tworzenia podstron witryny wykorzystują szablony. W efekcie różne podstrony, pomimo umieszczenia na nich innych tekstów i grafik wyglądają podobnie. Szablony określają bowiem kompozycję i rozmieszczenie bloków treści, kolorystykę strony internetowej, format czcionek, sposób wyrównywania tekstu, zastosowane elementy graficzne.

Spójność zapewnia lepsze wrażenia estetyczne i – dzięki zmniejszeniu obciążenia poznawczego – podnosi użyteczność witryny. Użytkownik zamiast zastanawiać się do czego służą poszczególne elementy interfejsu, po prostu z niego korzysta.

Więcej informacji na temat spójności interfejsów znajdziesz w artykule Spójność i intuicyjność interfejsów w praktyce.

Personalizacja i modyfikacje interfejsu użytkownika

Dużą zaletą używania systemów CMS jest też łatwość dokonywania zmian w wyglądzie i funkcjonalności stron internetowych. Nawet poruszając się w granicach zdefiniowanej architektury informacji projektanci UX, projektanci graficzni i deweloperzy mają szerokie pole działania. Korzystając z informacji zwrotnej od użytkowników oraz obserwacji trendów mogą oni dokonywać zmian podnoszących użyteczność strony.

Optymalizacja działań SEO

CMS często zawierają zintegrowane narzędzia ułatwiające optymalizację serwisu pod kątem SEO. Narzędzia te pozwalają m.in. dostosować meta-tagi, uporządkować i ujednolicić strukturę adresów URL czy przygotować treści dla wyszukiwarek. Co ważne wiele z dostępnych rozszerzeń podpowiada administratorom opisy poszczególnych podstron. Korzystanie z podpowiedzi jest opcjonalne, ale zdecydowanie ułatwia i przyspiesza prace zmierzające do poprawy widoczności witryny.

Popularne platformy CMS

WordPress

WordPress, znany pierwotnie jako platforma blogowa, stał się jednym z najpopularniejszych systemów zarządzania treściami (CMS) na świecie. Jego sukces opiera się na kilku kluczowych cechach, które sprawiają, że jest wyborem dla różnych typów witryn.

1. Łatwość użytkowania: Po pierwsze WordPress wyróżnia się prostotą obsługi. Dzięki intuicyjnemu interfejsowi, zarządzanie treściami, dodawanie nowych wpisów czy edycja stron jest łatwa nawet dla osób bez zaawansowanej wiedzy technicznej.
2. Motywy i wtyczki: Społeczność skupiona wokół WordPress oferuje ogromną liczbę gotowych szablonów i wtyczek rozszerzających możliwości platformy. Dostępne są przy tym zarówno rozwiązania bezpłatne, jak i komercyjne.
3. Bezpieczeństwo: Regularne aktualizacje i aktywna społeczność sprawiają, że WordPress utrzymuje wysokie standardy bezpieczeństwa.
4. Wsparcie i dokumentacja: Osoby zajmujące się tworzeniem i obsługą stron na bazie WordPress mają dostęp do wielu źródeł wiedzy. Są nimi fora, obszerna dokumentacja oraz ogromna liczba tutoriali i kursów online adresowanych do użytkowników o różnym poziomie umiejętności.
5. Zastosowanie w e-commerce: Dzięki wtyczkom, WordPress można łatwo dostosować do potrzeb sklepów internetowych. Najbardziej popularnym rozszerzeniem do obsługi e-handlu jest WooCommerce.

Joomla

Joomla to kolejny znaczący gracz w świecie systemów zarządzania treścią. Zestaw cech tego systemu sprawia, że jest on uniwersalny i służy do tworzenia stron o różnym przeznaczeniu. Głównymi wyróżnikami tego rozwiązania są:

1. Elastyczność i skalowalność: Joomla pozwala tworzyć witryny o różnym stopniu złożoności. Pozwala na stosunkowo prostą rozbudowę strony, wraz z rosnącymi potrzebami biznesowymi.
2. Zaawansowane uprawnienia użytkowników: Administratorzy stron tworzonych na bazie Joomla mogą precyzyjnie kontrolować dostęp i możliwości edycji treści dla różnych grup użytkowników.
3. Rozszerzenia: Joomla oferuje też szeroką gamę komponentów, modułów i wtyczek, które rozszerzają funkcjonalność witryn.
4. Wbudowany System Wersjonowania: Unikalną cechą Joomla jest wbudowany system wersjonowania treści, ułatwiający śledzenie zmian, przywracanie wcześniejszych wersji i współpracę w zespole.

Drupal

Drupal to system CMS, który wyróżnia się zaawansowaną funkcjonalnością, elastycznością i skalowalnością. Jest dobrym wyborem dla dużych serwisów internetowych przedsiębiorstw i instytucji edukacyjnych oraz portali.

1. Elastyczność: Dzięki modułowej architekturze, Drupal pozwala dostosować witrynę do indywidualnych potrzeb, dodając jedynie niezbędne moduły.
2. Zaawansowany system uprawnień: Drupal oferuje rozbudowane systemy uprawnień użytkowników, pozwalając administratorom na precyzyjną kontrolę dostępu do treści i funkcji dla różnych grup.
3. Wielojęzyczność: Drupal oferuje wbudowane wsparcie dla wielu języków. Ułatwia to tworzenie wielojęzycznych witryn adresowanych do różnych grup odbiorców.
4. Wydajność i skalowalność: Dzięki architekturze i zaawansowanym funkcjom, Drupal potrafi obsługiwać duże witryny o złożonej strukturze bez utraty wydajności.

Inne istotne rozwiązania

1. TYPO3: Zaawansowany CMS, ceniony głównie ze względu na swoją elastyczność i możliwość obsługi dużych, wielojęzycznych witryn z rozbudowaną funkcjonalnością.
2. Magento: CMS wyspecjalizowany do rozwiązań e-commerce. Magento oferuje kompleksowe narzędzia do budowy i zarządzania sklepami internetowymi, dostarczając wiele zaawansowanych funkcji dla e-handlu.
3. Shopify: Dedykowany głównie dla małych i średnich przedsiębiorstw, prosty w obsłudze CMS e-commerce. Umożliwia szybkie tworzenie i zarządzanie sklepami internetowymi.
4. Squarespace: Popularny CMS, ceniony za estetyczne szablony i prostotę obsługi. Dobre rozwiązanie przede wszystkim do tworzenia stron portfolio, sklepów internetowych i blogów.
5. Wix: Łatwy w obsłudze CMS, który umożliwia tworzenie stron internetowych za pomocą intuicyjnego kreatora. Oferuje przy tym różnorodne szablony i funkcje.

Kryteria wyboru systemu CMS

Wybierając system zarządzania treścią, który posłuży do budowy strony www warto zdefiniować kryteria wyboru. Wartymi do rozważenia pozycjami są:

• możliwość realizacji wymagań biznesowych,
• łatwość korzystania, z uwzględnieniem kompetencji technicznych osób obsługujących system,
• elastyczność systemu, czyli łatwość dopasowania do wymagań,
• wsparcie dla działań SEO,
• skalowalność, czyli możliwość łatwej rozbudowy gotowej witryny,
• koszty budowy i obsługi gotowego serwisu,
• bezpieczeństwo,
• dostępne wsparcie.

Wyzwania i rozwiązania w implementacji CMS

Korzystanie z systemów CMS oprócz korzyści, przynosi też ryzyka. Warto o nich pamiętać, ponieważ zlekceważenie problemów może prowadzić do poważnych następstw.

Bezpieczeństwo danych

Implementacja CMS powinna być prowadzona w sposób ograniczający niebezpieczeństwo utraty lub nieuprawnionej modyfikacji danych. Osiąga się to minimum poprzez regularne aktualizacje systemu, stosowanie silnych haseł i szyfrowanie danych. Dobrą praktyką jest także monitorowanie aktywności na stronie i korzystanie z dodatkowych narzędzi zabezpieczających.

Wydajność i optymalizacja strony

Systemy CMS są narzędziem do tworzenia gotowych witryn internetowych. Przy pomocy systemu zarządzania treścią tworzone są strony znacznie różniące się funkcjami i treścią. Ceną takiej uniwersalności często jest jednak wydajność strony. Dlatego, korzystając z CMS warto pamiętać o optymalizacji wykorzystywanych multimediów, minimalizacji kodu oraz stosowaniu narzędzi cache.

Dobre parametry wydajnościowe przekładają się bezpośrednio na jakość wrażeń użytkowników. Pośrednio jakość strony wpływa na jej pozycję w wynikach wyszukiwania. Więcej na ten temat możesz przeczytać w artykule Core Web Vitals a UX – najważniejsze wskaźniki Google do oceny UX.

Podsumowanie

Aktualizacja treści witryn zbudowanych z wykorzystaniem CMS nie wymaga angażowania programistów. Systemy zarządzania treścią pozwalają bowiem osobom bez rozbudowanych kompetencji technicznych na dodawanie i modyfikowanie informacji na stronach internetowych.

Wybór systemu CMS do tworzenia własnej witryny pociąga za sobą wiele konsekwencji. Począwszy od funkcjonalności strony, po koszty jej obsługi. Decydując się na konkretną platformę zarządzania treścią warto pamiętać też o kwestiach bezpieczeństwa danych i wydajności gotowego serwisu.