Tworzenie użytecznych stron www – poradnik

Projektowanie stron internetowych

Strony www powstają po coś. Praktycznie każda ze stron ma jakiś cel do zrealizowania. Przyciągnięcie uwagi, ułatwienie kontaktu, przekazanie wiedzy, przeprowadzenie sprzedaży:

• strony-wizytówki – mają potwierdzić, że firma istnieje, umożliwić sprawdzenie czym dany podmiot się zajmuje, udostępnić dane kontaktowe.
• sklep internetowy – ma pozwolić wyszukać produkt, a także dodać go do koszyka, kupić i ewentualnie dokonać zwrotu.
• witryna nastawiona na pozyskiwanie leadów – oprócz celów strony-wizytówki, jej zadaniem jest również zaprezentować ofertę, umożliwić złożenie zapytania lub zamówienia.
• portal lub hub informacyjny – ma umożliwić znalezienie informacji.

Z każdej strony korzystają jacyś użytkownicy. Oczywiście, jeżeli ją w ogóle znajdą w gigantycznym gąszczu istniejących witryn. Ale jeżeli im się ta sztuka uda, korzystają w taki sposób, w jaki potrafią i lubią.

Sztuka projektowania użytecznych stron to dopasowywanie się do umiejętności i innych preferencji odbiorców.

Użyteczność, czyli user experience

Żeby strona spełniała swoje zadania, czyli realizowała cele właściciela, musi być dobrze odbierana przez użytkownika. Mówiąc inaczej, jego doświadczenia z witryną muszą być pozytywne.

I nie jest ważne, czy strona podoba się jej posiadaczowi, albo czy uważa on ją za super wygodną. Liczą się tylko odczucia i opinie użytkownika. To właśnie jego doświadczenia decydują o ostatecznej efektywności biznesowej rozwiązania

Co składa się na użyteczność strony www

Na pozytywne doświadczenia odbiorcy w trakcie korzystania ze strony internetowej składa się wiele czynników o różnym charakterze.

Za dobry odbiór strony odpowiadają między innymi:

• wygoda korzystania,
• intuicyjność korzystania,
• estetyka interfejsu zgodna z oczekiwaniami,
• dopasowana warstwa językowa,
• czytelny układ treści,
• odpowiednia objętość treści,
• poprawność działania,
• zachowanie w sytuacjach nietypowych,
• sposób w jaki witryna uczy i wspiera posługiwanie się nią,
• przydatność systemu nawigacji.

Co się dzieje, gdy strona nie jest użyteczna

Jeżeli któreś z wymienionych przed chwilą warunków nie są spełnione (a często wystarczy, że witryna ma problem z jednym) użytkownik zazwyczaj uzna stronę za nieużyteczną. W jakim stopniu, to całkiem inna sprawa, faktem jest jednak, że nie powie: świetna strona, wszystko mi się podoba, będę tu wracał i jeszcze zarekomenduję stronę innym.

Opinia o niskiej użyteczności strony powstaje w kilku krokach. Na początku są odczucia użytkownika, potem wnioski, a następnie działania, niekoniecznie ograniczające się do własnej negatywnej opinii o witrynie.

Odczucia

Typowe odczucia związane z problemami z korzystaniem ze strony mają różne natężenie:

• zauważam, ale ignoruję,
• to męczące,
• to irytujące,
• nie mogę znaleźć czego szukam.

Wnioski

W efekcie dyskomfortu użytkownik formułuje spostrzeżenia:

• strona jest niedopracowana,
• strona jest nieprzemyślana,
• strona jest niewygodna,
• z tej strony nie da się korzystać.

A następnie bardzo łatwo je uogólnia:

• firma nie dba o klientów,
• są niezorganizowani,
• jeśli tak prezentują ofertę, to jak świadczą usługi,
• to niepoważna firma,
• to firma krzak.

Działania

Odczuwany dyskomfort oraz wnioski i uogólnienia, sprawiają, że użytkownik podejmuje niekorzystne dla właściciela strony decyzje i działania, na przykład:

• rezygnuje z zakupu,
• rezygnuje z zapytania,
• nie decyduje się na rozpoczęcie współpracy,
• zalicza firmę do grupy podmiotów, z którymi nie chce współpracować, którym nie ufa, których produkty / usługi ocenia nisko.
• dzieli się negatywną opinią z innymi użytkownikami.

pobierz pdf

Co się dzieje, gdy strona jest użyteczna

Użyteczna witryna internetowa, która spełnia warunki dobrego odbioru nie generuje negatywnych odczuć użytkownika. Tym samym nie koncentruje jego uwagi na ustalaniu „co mi się tu nie podoba i co w związku z tym zrobię”. Odbiorca może poświęcić się realizacji swojego celu wizyty na stronie. To z kolei przekłada się na:

• dłuższą wizytę na stronie,
• lepsze zapoznanie się z warstwą merytoryczną,
• zwiększoną reakcję na cechy oferty (cena, warunki realizacji, warunki dostawy)
• częstsze zakupy (mniejsza liczba porzuconych koszyków),
• częstsze zapytania,
• częstszy kontakt.

Te składowe podnoszą z kolei efektywność biznesową:

• zwiększają sprzedaż produktów i usług,
• zwiększają liczbę zapytań,
• zwiększają możliwości reklamowe.

Projektowanie użytecznych stron www

Tworzenie strony, która jest wygodna i intuicyjna dla użytkownika to projektowanie UX (UX design). Polega ono na stworzeniu interfejsu spełniającego warunki dobrego odbioru strony. Na kompletny projekt serwisu składa się również projekt szaty graficznej (UI design).

Projekt zawsze należy wykonywać w kontekście docelowego użytkownika opisanego w formie persony, realizującego konkretne procesy (np. wyszukiwanie produktu, dodawanie do koszyka, składanie zapytania z wykorzystaniem formularza kontaktowego) z użyciem witryny.

Składowe projektu UX

Projektowanie obejmuje:

• projektowanie systemu nawigacji,
• projektowanie ścieżek procesowych,
• tworzenie i rozmieszczenie treści (architektura informacji),
• rozmieszczenie wezwań do działania CTA,
• funkcjonalność elementów aktywnych.

Przy dzisiejszym poziomie technologii dostępu do Internetu projekt musi mieć wersje responsywne, a więc dostosowane do rozmiarów urządzenia, na którym wyświetlana jest strona.

Schemat projektu UX

Projektowanie przebiega według schematu:

• rozpoznanie potrzeb klienta (właściciela serwisu):
  • poznanie biznesu klienta,
  • poznanie klientów klienta,
  • poznanie konkurencji,
• cykl projektowania (jeden lub wiele).

W trakcie całego projektu niezwykle ważnym elementem jest kontakt z zamawiającym oraz jego odbiorcami. Kontakt ten z jednej strony zapewnia dopływ istotnych dla projektantów informacji, z drugiej zaś pozwala na uzyskanie feedbacku w trakcie prac. To z kolei umożliwia wprowadzanie na bieżąco korekt projektu.

Produkty projektu UX

Produktem projektowania jest zestaw makiet dla rozwiązań responsywnych, które w przypadku projektowania kompletnej strony www obejmują:

• makietę strony głównej (w tym nagłówek, menu główne, stopka),
• makiety najważniejszych podstron,
• makiety szczegółów rozwiązania,
• [opcjonalnie] mapę strony,
• [opcjonalnie] diagramy ścieżek klienta.

Projekt UI

Makiety UX serwisu są podstawą do prac projektantów graficznych, którzy na ich podstawie tworzą szatę graficzną / skórkę strony.

Na tym etapie warto zadbać o zgodność z aktualnymi wiodącymi trendami dotyczącymi wyglądu serwisów internetowych, w szczególności o zbliżonym charakterze, przeznaczeniu i funkcjonalności.

Konieczne jest także dostosowanie do estetyki grupy docelowej, czyli faktycznych użytkowników rozwiązania.

Poprawa użyteczności istniejących stron internetowych

Projektowanie i wdrażanie użytecznych rozwiązań w witrynach www dotyczy nie tylko nowo powstających rozwiązań. Bardzo często dotyczy to także istniejących stron i aplikacji.

Sposobem na lokalizację problemów z użytecznością jest przeprowadzenie audytu UX polegającego na przeglądzie strony pod kątem spełnienia warunków jej dobrego odbioru.

Audyt oczywiście należy przeprowadzić w kontekście docelowego użytkownika opisanego w formie persony, realizującego konkretne procesy z użyciem strony.

Wdrożenie zmian opisanych w raporcie z audytu prowadzi do eliminacji problemów utrudniających posługiwaniem się serwisem, a więc w efekcie podnosi użyteczność i efektywność biznesową.

Podsumowanie

Projektowanie użytecznych stron www jest procesem tworzenia rozwiązań dopasowanych do użytkownika. Wymaga zrozumienia celu, jakiemu ma służyć strona oraz poznania potrzeb i preferencji docelowych użytkowników.

Wysiłek włożony w tworzenie użytecznej witryny przekłada się jednak na dłuższy czas pobytu Internauty w serwisie, co pozwala na lepsze zapoznanie się z treściami i podjęcie pożądanych przez właściciela działań (kontakt, zakup, zapytanie).